Ali Bozoglan, 55 tuổi, quyết định chuyển vào sống trong hang động trên núi từ năm 2023 sau trận động đất mạnh.

Tháng 2/2023, trận động đất 7,8 độ richter ở quận Defne, tỉnh Hatay khiến hàng chục nghìn người thiệt mạng. Vợ chồng Ali Bozoglan và ba con may mắn thoát nạn nhưng nhà cửa bị san phẳng.

Ảnh hưởng tâm lý khiến người đàn ông 55 tuổi không thể sống trong nhà. Anh tìm một hang động ở ngoại ô quận Defne làm nơi trú ẩn. Vợ con anh từ chối đi cùng vì không thể sống kiểu nguyên thủy này.

Ali nói sống trong hang động là lựa chọn đúng đắn bởi nơi này tồn tại hàng nghìn năm, vững chắc qua nhiều trận động đất. Anh từ chối sống trong khu tái định cư dù chính quyền nhiều lần thuyết phục.

Advertisement

“Tôi sống ở đây hai năm và tìm thấy bình yên. Dù bị chê bai, tôi không bận tâm”, anh nói.

Ali Bozoglan chọn một hang động trên núi đá ở ngoại ô quận Defne, tỉnh Hatay, Thổ Nhĩ Kỳ, làm nơi ở sau trận động đất hồi tháng 2/2023. Ảnh: IHA

Hang động lớn nơi Ali ở được bố trí thành “căn hộ” một phòng khách, phòng ngủ và nhà bếp. Phòng ngủ được trang bị túi ngủ, nệm và đèn pin. Nhà bếp có các đồ dùng cần thiết như bồn rửa bát, bếp gas mini, khu nấu nướng và tủ chứa đồ. Không có đường dẫn nước sạch, Ali tận dụng dòng suối dưới chân núi để rửa bát, giặt quần áo và lấy nước sinh hoạt. Anh thường xuống núi mua thực phẩm mỗi tuần một lần.

Trước lo ngại sống trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, người đàn ông 55 tuổi nói sống trong hang động rất thoải mái bởi mùa đông ấm và mùa hè mát mẻ.

Quen với nơi ở mới nhưng Ali thường xuyên gặp rắn, chuột. Không có nhà vệ sinh khép kín, đường nước sạch hay các thiết bị hiện đại như tủ lạnh, điều hòa hay máy sưởi… cũng gây một số bất tiện.

Trong thời gian tới, anh dự định sẽ lắp thêm các tấm pin năng lượng mặt trời để có điện chạy máy giặt và tủ lạnh.

Nguồn: VnExpress

Advertisement

Đó là cách mở đầu câu chuyện về lý do khiến doanh nhân Tô Chính Nghĩa – nguyên Giám đốc Điều hành Samsung Vina Electronics Miền Bắc và Miền Trung viết tự truyện. Những chuyện của hơn 60 năm cuộc đời và trên 35 năm kinh doanh đều gói gọn trong sách “Samsung & Tôi – Lựa chọn & Thay đổi” của ông.

Tự truyện không còn là đặc quyền

Viết tự truyện không còn là đặc quyền của các nhà văn hay người nổi tiếng trong giới giải trí. Ngày càng nhiều doanh nhân chọn cách kể lại hành trình sự nghiệp và cuộc đời qua những trang sách. Những cuốn tự truyện của doanh nhân không chỉ là tấm gương phản chiếu hành trình lập nghiệp của một cá nhân, về những thành công, những thất bại mà còn có giá trị truyền cảm hứng, chia sẻ kinh nghiệm.

Trên thế giới, xu hướng doanh nhân viết tự truyện đã có từ lâu và tạo ra nhiều tác phẩm có giá trị. Tác phẩm “Shoe Dog” của Phil Knight – người sáng lập Nike không đơn thuần là chuyện về hành trình xây dựng một đế chế đồ thể thao mà còn là bài học về tầm nhìn, sự kiên trì và tinh thần dám nghĩ dám làm. Howard Schultz – cựu CEO Starbucks, trong “Pour Your Heart Into It” đã chia sẻ những triết lý lãnh đạo và cách ông biến một thương hiệu cà phê thành một phong cách sống. Richard Branson – “cha đẻ” của Virgin với “Losing My Virginity” hay Elon Musk với cuốn tự truyện cùng tên cũng để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng độc giả.

Advertisement

Tại Việt Nam, dòng sách tự truyện của doanh nhân vẫn còn khiêm tốn nhưng đã bắt đầu phát triển trong những năm gần đây. Một số doanh nhân Việt đã mạnh dạn chia sẻ hành trình của mình qua sách.

Những cái tên đáng chú ý như Nguyễn Mạnh Hùng (Thái Hà Books), Lý Quí Trung (Phở 24), Hồ Văn Trung (Trangs Group), Phan Minh Thông (Phúc Sinh Group)… đều để lại dấu ấn bằng những cuốn sách chia sẻ triết lý kinh doanh và con đường lập nghiệp đầy chông gai. Những trang viết của họ không chỉ giúp độc giả hiểu về hành trình của một doanh nhân mà còn trở thành nguồn động lực cho các thế hệ khởi nghiệp sau này.

Một đời dấn thân, một cuốn sách để lại

Là một trong ba người Việt đầu tiên vào làm việc tại Samsung từ 1991, ông Tô Chính Nghĩa, nguyên Giám đốc Điều hành Samsung Vina Electronics Miền Bắc và Miền Trung đã đi qua nhiều ngã rẽ quan trọng, được sống và trải nghiệm một thời kỳ đầy biến động từ sự sụp đổ của hệ thống XHCN tại Đông Âu và Liên Xô đến cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mong muốn chia sẻ những bài học quý giá tích lũy được với thế hệ doanh nhân trẻ bằng cuốn tự truyện đầu tay.

“Tôi rất nhớ câu nói của một bạn đồng nghiệp Mỹ tại Samsung Electronics, đó là có ba điều khó nhất trong đời cần phải hoàn thành: Kiến tạo gia đình hạnh phúc, nuôi dưỡng những đứa con thành công dân tốt, có ngôi nhà như mơ ước, không nợ nần và viết một cuốn sách tự truyện” – ông Tô Chính Nghĩa chia sẻ.

Advertisement

Theo ông Nghĩa, một cuốn tự truyện của doanh nhân nên tập trung vào hai khía cạnh là bài học kinh doanh và cuộc sống cá nhân. Bởi những bài học, trải nghiệm trong “quản trị cuộc đời” luôn có mối liên hệ chặt chẽ với sự nghiệp kinh doanh. Với những doanh nhân có trải nghiệm phong phú và đủ thời gian, họ có thể viết hai cuốn sách riêng biệt: Một về hành trình cá nhân, một về kinh nghiệm kinh doanh. Cuộc đời và sự nghiệp vốn không tách rời, do đó nên kết hợp cả hai trong một tự truyện.

Sự chân thực là yếu tố quan trọng nhất

Không chỉ những doanh nhân thế hệ trước như ông Nghĩa mà thế hệ sau này cũng viết tự truyện như một cách chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng và tiếp nối tri thức với những người đi sau. Vũ Kiều Loan – người sáng lập S&L’s Diner đã chọn kể cho những người trẻ nghe về những hoang mang và cách cô đối diện với những quyết định kinh doanh.

“Tôi chưa từng có ý định viết một tự truyện chỉ để kể lại cuộc đời mình hay để nhìn về quá khứ mà để người đọc thấy chính họ trong đó. Tôi đã từng ở vị trí của nhiều người trẻ hôm nay – hoang mang, loay hoay giữa những lựa chọn, có nhiều ước mơ nhưng không chắc mình đủ giỏi để theo đuổi. Tôi cũng từng vấp ngã, hoài nghi, thậm chí có lúc muốn từ bỏ” – Kiều Loan tâm sự.

Không thể phủ nhận một cuốn tự truyện hay có thể giúp doanh nhân xây dựng hình ảnh, gia tăng ảnh hưởng và góp phần vào sự phát triển thương hiệu cá nhân. Theo tác giả Kiểu Loan, giá trị cốt lõi của những cuốn tự truyện nằm sự chân thực về những trải nghiệm thực tế và cuộc sống của người viết. Người đọc không cần câu chuyện bóng bẩy về thành công, họ cần thấy cả những thất bại, những lầm lỡ, những đau đớn đã giúp tác giả trưởng thành. Tôi tin rằng một doanh nhân không tách biệt với cuộc sống cá nhân của họ. Cách quản lý công ty cũng phản ánh cách ta đối xử với gia đình, cách xử lý khủng hoảng cũng phản ánh cách ta đối diện với chính mình.

Trên thế giới, tự truyện doanh nhân không chỉ là dòng sách bán chạy mà còn là kho tàng tri thức giúp thế hệ trẻ học hỏi từ những thành công và thất bại của người đi trước. Tại Việt Nam, số lượng sách tự truyện của doanh nhân vẫn còn khá khiêm tốn. Một phần do thói quen khiêm nhường, ít muốn “xuất đầu lộ diện” để nói về bản thân, một phần vì nhiều doanh nhân vẫn mải miết trên hành trình xây dựng sự nghiệp mà chưa nghĩ đến việc ghi chép lại những bài học quý báu của mình.

Advertisement

Tuy nhiên, nếu xem việc viết tự truyện không chỉ là kể lại hành trình cá nhân mà còn là một cách để lại di sản, thì đó chính là món quà lớn lao mà thế hệ doanh nhân có thể trao cho những người đi sau.

Một cuốn sách có thể giúp ai đó tìm thấy hướng đi, tránh được những sai lầm, hoặc đơn giản là tiếp thêm động lực trên con đường đầy chông gai của nghiệp kinh doanh đã là một quyển sách quý.

Nguồn: DNSG

Advertisement

Tính cách và nhân cách là hai yếu tố thường bị nhầm lẫn, và chính sự nhầm lẫn này khiến nhiều người tưởng rằng bề ngoài cuốn hút của một người nào đó đồng nghĩa với khả năng làm lãnh đạo. Nhưng thật ra, tính cách như là “chiếc lá xanh tỏa sáng dưới nắng”, còn nhân cách là “bộ rễ” ăn sâu trong đất.

Tính cách là phong cách biểu hiện ra bên ngoài, như đáng yêu, sôi nổi, trầm tĩnh hoặc hài hước. Nhân cách là những giá trị bên trong, như chính trực, trung thực, kiên nhẫn, đồng cảm. Tính cách thu hút người khác ngay lập tức, nhưng nhân cách quyết định họ sẽ ở lại hay rời đi. Người làm lãnh đạo không phải là việc gây ấn tượng mà là tạo lòng tin. Tính cách tạo hào quang, nhưng nhân cách mới tạo nền tảng.

Lãnh đạo không chỉ là quyền lực

Lãnh đạo không phải là việc chỉ tay năm ngón hay tổ chức những cuộc họp dài dằng dặc. Nếu nghĩ lãnh đạo chỉ là chuyện có quyền lực, thì nhầm to. Điều quan trọng hơn là nhân cách của lãnh đạo. Hãy tưởng tượng một ông hay bà sếp mà hôm nay thì hài lòng, hôm sau lại nổi giận vô cớ, chắc chắn bạn sẽ không muốn làm việc với người đó. Lãnh đạo phải là người đáng tin cậy.

Advertisement

Ví dụ Steve Jobs trước khi bị Apple sa thải là một minh chứng. Jobs là một nhà lãnh đạo thiên tài, nhưng nếu là một nhân viên của ông ta, bạn không thể biết được hôm nay mình sẽ gặp “Steve Jobs trầm tư sáng tạo”, hay “Steve Jobs giận dữ như một cơn bão” – điều này hoàn toàn làm mất sự ổn định mà một nhà lãnh đạo cần có. Mặc dù có nhiều đóng góp to lớn cho ngành công nghệ, nhưng chính sự bất ổn trong tính cách của ông đã khiến nhiều người “không thể theo kịp”.

Mặc dù quyền lực có thể giúp tạo ảnh hưởng trong một thời gian, nhưng nếu thiếu nhân cách mạnh mẽ và đáng tin cậy, người lãnh đạo sẽ gặp khó khăn trong việc duy trì sự ủng hộ lâu dài từ những người xung quanh. Bernie Madoff là một ví dụ về sự thiếu vắng nhân cách trong lãnh đạo. Người này đã dựng lên một trong những vụ lừa đảo lớn nhất trong lịch sử với hàng tỷ USD, cuối cùng bị kết án 150 năm tù. Madoff đã thành công một thời gian, nhưng sự thiếu trung thực cuối cùng đã khiến ông ta trả giá đắt.

Ngược lại, có những nhà lãnh đạo như Theresa Gattung – CEO của Telecom NZ, người đã chứng minh rằng lãnh đạo không chỉ là quyền lực, mà còn là sự chân thật. Bà không ngần ngại chia sẻ những khó khăn cá nhân, từ đó tạo nên môi trường làm việc mà nhân viên cảm thấy được động viên và tôn trọng. Chính sự cởi mở và nhân cách vững vàng đã giúp bà giành được sự kính trọng từ cả đồng nghiệp nam trong ngành công nghiệp viễn thông vốn rất ít phụ nữ nắm giữ vị trí lãnh đạo.

Sheryl Sandberg – cựu Giám đốc Điều hành Facebook, là một ví dụ khác về người lãnh đạo chân thật. Sau cái chết bất ngờ của chồng, bà đã không giấu giếm nỗi đau và đã chia sẻ với mọi người. Điều này không chỉ khiến bà trở thành một phụ nữ mạnh mẽ trong mắt nhiều người mà còn thể hiện sự tổn thương của người lãnh đạo không phải là điểm yếu mà là một sức mạnh tiềm ẩn. Sandberg không chỉ mạnh mẽ mà còn tạo ra môi trường làm việc mà mọi người có thể chia sẻ nhận xét thật mà không sợ bị đánh giá.

Howard Schultz của Starbucks cũng không ngại thể hiện nỗi lo khi công ty đối mặt với khó khăn. Khi Starbucks rơi vào khủng hoảng năm 2007, Schultz với thái độ quyết đoán, kêu gọi nhân viên thay đổi nếu không muốn Công ty sụp đổ. Sự chân thành của ông đã tạo ra sự động viên mạnh mẽ và giúp Starbucks lấy lại “phong độ”.

Advertisement

Sự lôi cuốn của người lãnh đạo có là tất cả?

Thỉnh thoảng ta gặp những nhà lãnh đạo trông rất “hứa hẹn”. Họ vỗ vai, cười rạng rỡ, nói những lời vàng ngọc làm ai cũng muốn đi theo. Nhưng nếu đó chỉ là hô hào suông thì mối quan hệ với người đi theo chỉ như chiếc bánh kem giả – đẹp nhưng không ăn được.

TS. Bill Donahue đã chỉ ra những dấu hiệu điển hình của người lãnh đạo giả mạo:

Tự nâng cao bản thân. Nếu thấy một lãnh đạo luôn nói “tôi đã làm điều này, tôi đã làm điều kia” thì có lẽ họ đang lên kế hoạch… làm một mình. Họ coi mình là trung tâm của vũ trụ, còn đội nhóm chỉ là trang sức để họ chưng diện.

Thực dụng. Những lãnh đạo thực dụng chỉ quan tâm đến lợi ích của chính mình. Nếu nghe họ bảo rằng, chúng ta cần phải làm thế này vì tương lai công ty, nhưng thực ra là vì muốn nâng cao vị thế cá nhân thì đừng ngạc nhiên vì bạn đang gặp phải một “lãnh đạo lợi dụng”.

Bất chấp đạo đức. Người lãnh đạo vi phạm những nguyên tắc đạo đức mà không hề cảm thấy có lỗi thì sẵn sàng làm mọi thứ để đạt được mục đích – và thường thì mục đích là để duy trì quyền lực.

Advertisement

Không quan tâm đến đội ngũ. Nếu người lãnh đạo chỉ “vui mừng chiến thắng” mà không quan tâm đến việc đội ngũ bị tổn thương ra sao thì đó là một lãnh đạo biến mối quan hệ thành những con số trong bảng thành tích.

Tính cách là phong cách biểu hiện ra bên ngoài, như đáng yêu, sôi nổi, trầm tĩnh hoặc hài hước. Nhân cách là những giá trị bên trong, như chính trực, trung thực, kiên nhẫn, đồng cảm. Tính cách thu hút người khác ngay lập tức, nhưng nhân cách quyết định họ sẽ ở lại hay rời đi.

Mọi thứ đều có thể mua được. Người lãnh đạo chỉ tin “tiền là tiên”, có thể mua được lòng trung thành, sự nể phục, thậm chí cả sự im lặng thì thường dùng quà tặng, tiền thưởng, hoặc những “phúc lợi” để kiểm soát nhân viên và duy trì quyền lực.

Làm lãnh đạo không phải do bẩm sinh mà là một hành trình rèn luyện. Nhân cách không phải thứ có hay không mà là thứ phải nuôi dưỡng mỗi ngày. Tính cách thu hút, nhưng nhân cách quyết định ai sẽ lám lãnh đạo trong thời gian dài hay ngắn.

Muốn biết một người thật sự là ai, hãy nhìn vào những gì họ làm khi không ai nhìn thấy.

Nguồn: DNSG

Advertisement